Kosmatka polna

Kosmatka polna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	sitowate
Rodzaj	kosmatka
Gatunek	kosmatka polna
	Nazwa systematyczna
	Luzula campestris (L.) DC.; J. B. P. A. M. de Lamarck & A. P. de Candolle, Fl. franç. ed. 3, 3:161. 1805
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kosmatka polna (Luzula campestris) – gatunek byliny należący do rodziny sitowatych (Juncaceae). Występuje w całej Europie oraz na północno-zachodnich krańcach Afryki. Jako roślina zawleczona rośnie na Azorach, Falklandach, Nowej Fundlandii oraz w Australii i Nowej Zelandii^[3]. W Polsce jest rośliną bardzo pospolitą na terenie niemal całego niżu i w niższych położeniach górskich. Nieco rzadziej spotykana jest tylko na północno-wschodnich krańcach kraju^[4].

Morfologia

Pokrój: Niska roślina luźnokępkowa.
Łodyga: Pojedyncza, wzniesiona o wysokości do 30 cm. Pod ziemią kłącze z krótkimi rozłogami.
Liście: Ulistnienie skrętoległe. Liście łodygowe płaskie, duże, owłosione, o zamkniętych pochwach. Na brzegach liści długie, białe włoski, wyglądem przypominające watę.
Kwiaty: Zebrane na szczycie łodygi w kilka (3-6) kłosokształtnych kwiatostanów zawierających do 10 kłosków każdy. Przynajmniej część kłosów zwykle na gałązkach odgiętych ku dołowi. Działki kwiatów ciemnokasztanowe, obrzeżone i ostro zakończone. 6-krotny okwiat tworzą 2 rzędy brunatnych, lancetowatych, obrzeżonych i ostro zakończonych działek (po 3 w każdym rzędzie). Wewnątrz okwiatu jednokomorowy słupek z trójdzielnym znamieniem i 6 pręcików. Żółte pylniki są wielokrotnie dłuższe od nitek pręcików, a szyjka słupka dłuższa od zalążni.
Owoc: Nieco dłuższa od działek okwiatu, trójkątna, brunatnego koloru, jednokomorowa torebka. Nasiona o długości 1,6-1,9 mm zaopatrzone w wyrostek, który jest dwukrotnie, a po wyschnięciu trzykrotnie dłuższy od nasiona.

Biologia i ekologia

Bylina. Roślina przedsłupna i wiatropylna, kwitnie od kwietnia do maja^[5]. Nasiona posiadają elajosom i rozsiewane są przez mrówki (myrmekochoria). Rośnie na wzgórzach, łąkach, ugorach, wrzosowiskach. W górach występuje po górną granicę lasu. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Nardo-Callunetea^[6]. Liczba chromosomów 2n=12.

Zmienność

Tworzy mieszańce z k. owłosioną, k. olbrzymią i k. licznokwiatową^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-18] (ang.).
↑ ^a ^b Taxon: Luzula campestris. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2010-11-21]. (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 342, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-18] (ang.).

[grin-3] Taxon: Luzula campestris. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2010-11-21]. (ang.).

[4] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 342, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[5] Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.

[6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[7] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]